Pesten op het werk

Herken jij het wanneer collega’s binnen je sportorganisatie gepest worden? Of ben je zelf wel eens slachtoffer geweest van pesterijen? En weet je waar je in de sport terecht kunt om pesten te voorkomen of tegen te gaan? Vorige week gaf minister Asscher het startschot voor de campagne tegen pesten op het werk. Een campagne die hard nodig is als we de statistieken bekijken. Ruim een kwart van de mensen in Nederland is wel eens gepest door collega’s of leidinggevenden. Afgelopen jaar waren een half miljoen werknemers slachtoffer van pesterijen op de werkvloer.

Pesten op werk heeft grote impact op de mensen die het overkomt en zorgt naar schatting jaarlijks voor vier miljoen extra verzuimdagen. Dat betekent 900 miljoen euro aan loondoorbetaling voor werkgevers, zo berekende TNO. Onderzoek in opdracht van het ministerie van SZW liet zien dat de helft van de leidinggevenden en veertig procent van de werknemers weleens heeft meegemaakt dat een collega werd gepest.

Bespreekbaar maken

De campagne van minister Asscher richt zich niet alleen op de werknemers die pesten of gepest worden: ‘Zeven miljoen collega’s hebben elke dag de kans om pesten op de werkvloer te stoppen. Werkgevers en werknemers moeten het onderwerp bespreekbaar maken, met elkaar het taboe doorbreken. Want over de gevolgen van pesten moeten we niet lichtzinnig denken. Het tast de waardigheid aan van de mensen die het overkomt, verpest het plezier in het werk en leidt tot psychische problemen en uitval’.

Herkennen

Pesten is een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA), net als agressie, geweld en seksuele intimidatie. Je werkgever heeft in het kader van goed arbobeleid de verplichting om dit in de organisatie te voorkomen of te beperken. De gevolgen kunnen namelijk groot zijn voor een werknemer. De eerste stap tegen pesten op het werk is het herkennen ervan. Dat is niet altijd eenvoudig. Pesten gebeurt vaak stiekem en het gedrag kan langzaam in de bedrijfscultuur sluipen. Is er sprake van herhaald ongewenst negatief gedrag waartegen iemand niet in staat is zich te verdedigen? Dan is er sprake van pesten. Het kan direct gericht zijn tegen een persoon (kleinerende opmerkingen maken, steeds kritiek geven, bedreigen of zelfs fysiek aanvallen) of achter iemands rug gebeuren (iemand isoleren, buitensluiten, negeren, roddelen, verspreiden van geruchten, leugens of valse beschuldigingen).

Stoppen

Naast het herkennen van de juiste signalen kun je, als je zelf gepest wordt of als je ziet dat een collega het slachtoffer is, de volgende maatregelen treffen om pesten op het werk zo veel mogelijk tegen te gaan.

Ik word gepest:

• trek een grens: wat vind je toelaatbaar gedrag en wat niet?
• bespreek het gedrag met de pester: blijf rustig en praat vanuit de ik-vorm (ik vind het vervelend dat…). Vertel welk gedrag je vervelend vindt en wat je niet accepteert. Soms kan een goed gesprek al (het begin van) de oplossing zijn;
• praat er over met iemand die je vertrouwt. Dat kan iemand binnen, maar ook buiten de organisatie zijn. In de sport is er daarnaast het Vertrouwenspunt Sport voor alle vragen en meldingen over zaken die mogelijk in strijd zijn met de regels, waarden en normen in de sport. Daar valt onder andere pesten onder;
• leg de situatie vast en zoek hulp: leg gebeurtenissen vast. Schrijf op wat het pestgedrag inhoudt en wat je hebt gedaan om het tegen te gaan. Dit ‘archief’ kan helpen als je in gesprek gaat met een hulpverlener of instantie om het pesten tegen te gaan;
• maak een melding: hebben de vorige stappen geen oplossing gebracht, maak dan melding van het pesten. Dat kan bij je leidinggevende, het bedrijfsmaatschappelijk werk, de vertrouwenspersoon, bedrijfsarts of ondernemingsraad.

Omstander, een collega wordt gepest:

• spreek de pester aan op zijn gedrag. Bespreek het eventueel met collega’s als je het moeilijk vindt dit alleen te doen;
• steun de gepeste om de gevolgen zoveel mogelijk te beperken. Luister, toon medeleven en neem de gepeste serieus;
• maak het pestgedrag bespreekbaar, om te beginnen met een leidinggevende (als dat kan). Je kunt het ook bespreken met je team, HR, een bedrijfsmaatschappelijk werker of een andere leidinggevende. Maak concrete afspraken om pestgedrag te stoppen en te voorkomen;
• maak een melding: hebben de vorige stappen geen oplossing gebracht, maak dan melding van het pesten. Dat kan bij je leidinggevende, het bedrijfsmaatschappelijk werk, de vertrouwenspersoon, bedrijfsarts of ondernemingsraad.

Ook je werkgever dient in het kader van goed arbobeleid meetregelen te nemen om pesten te voorkomen en tegen te gaan. Lees  meer over maatregelen die de werkgever kan nemen tegen pesten op sportwerkgever.nl.

Kijk voor meer informatie ook hier:
- herkenpesten.nl
- TNO wegwijzer pesten
- Vertrouwenspunt sport